Elk mens heeft een lijfsbeweging van openen en sluiten. Als je contact wilt, "sta je ervoor open". Als je ergens bij vandaan wilt is er de beweging van sluiten. Dit is een natuurlijk proces, wat je gebruikt bij bv zin, contact, angst. Het is een taal, de taal van je lijf. Het is er al voordat je er zelf over hebt nagedacht. Vanuit die lijfstaal kun je contact maken met je omgeving. Je huid is daarbij je grootste, maar ook van je mooiste organen.

Sterker nog, je kunt verder voelen dan je denkt! Je kunt via een vork voelen of een aardappel gaar is, je kunt in de auto aanvoelen of je kunt invoegen, je kunt via een spijker voelen dat er een steen in de muur zit. Dit noemen we 'doorvoelen', en dat kun je omdat je jezelf kunt verlengen. En zo kun je ook andere mensen voelen. Om je heen, in de trein, naast je aan tafel. Zo kun je contact maken met een ander.

De haptonomie houdt zich bezig met die lijfstaal: wat gebeurt er als je op een stoel zit? Voel je dan de stoel of zit je te piekeren in je hoofd? Wat gebeurt er als je met mensen in een ruimte bent? Welke plek neem je in bij een vergadering? Op welke manier zit je naast mensen in de trein?


Door onze natuur weten we eigenlijk prima wat wel en niet goed voor ons is. Het kan zijn dat we door allerlei ervaringen niet goed luisteren naar dit verhaal. Dan doen we dingen die anderen van ons verwachten, of waarvan we denken dat dit zo hoort. Daar gaat ons lijf op reageren: met spanning, stress en of onderspanning. Dat herkennen we als pijn of klachten.


Haptonomie komt van het woord hapsis, tast. Vanuit deze tast, het aanraken wordt de mens als geheel benadert. We zien dit heel mooi terug in de zorg: hoe worden patiënten aangeraakt? Is dat in het contact of 'als een zak aardappels"? Haptonomie wordt ook vaak ingezet bij het leren verplaatsen van mensen (van toilet naar rolstoel bv).

De grondlegger van de haptonomie is Frans Veldman.
Hij deed veel onderzoek naar het contact tussen mensen op het lijfelijke vlak: wat gebeurt er als je elkaar aanraakt? Kun je emoties voelen in je lijf?

Aanraken is een natuurlijke manier van contact maken en van delen van gevoelens met anderen. Ouders wiegen en strelen hun kinderen als ze huilen. Je slaat een arm om een dierbare heen als hij verdriet heeft. Als je blij bent de ander te zien, dan raak je aan door een handdruk of een omhelzing. Aanraken en aangeraakt worden op deze manier is voeding voor ons voelen.
Je zult merken wat aanraken voor je betekent, betekend heeft...of weer mag gaan betekenen.

Ik ben als haptonoom geïnteresseerd in deze lijfstaal. Het is een oorspronkelijke taal, en kan ons veel leren over onze eigen reacties.

Ik werk zo met je aan de balans tussen denken en voelen. In een wereld waarin denken vaak voorop staat en het hoofd steeds voller wordt, wordt het voelen moeilijker.
Maar ook als het voelen teveel is geworden, valt het niet mee om te voelen.

Het kan zo zijn dat veel ervaringen zodanig zijn geweest dat er geen goede beweging is tussen openen en sluiten. Voortdurend openstaan voor alle binnenkomende prikkels of, het je helemaal afsluiten en niet meer het vermogen hebben om te kiezen voor een prikkel of contact kan daarvan het gevolg zijn.

Dan is er de mogelijkheid om bij een haptotherapeut aan te kloppen. Deze benadert de beweging, daar waar hij zit: aan den lijve.Bij 'meer weten' tip ik je een aantal fijne collegae uit de regio.

zen over haptonomie:

T.A.C.M. Gerritse drs.,
Over kleine dingen
Elsevier, 2000 ISBN 9035222105
Een uitstekende inleiding voor allen die zich willen bekwamen in de haptonomie. Daarbij komen onder meer filosofische en psychologische grondslagen aan de orde. Auteur Doris Gerritse laat zien dat haptonomie belangrijke wortels heeft in onze cultuur die vooral steunt op Duitse en Franse denkers.

---

Terug naar projecten overzicht.